Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie (w skrócie MBPR) zostało utworzone na mocy Uchwały Sejmiku Województwa Mazowieckiego Nr X/37/99 z dnia 17 maja 1999 roku pod nazwą Mazowieckie Biuro Planowania Przestrzennego i Rozwoju Regionalnego. W 2006 roku Uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego nr 199/06 z dnia 9 października 2006 r. zmieniono nazwę Biura na obecnie obowiązującą. Pierwszy zakres działania Biura został określony w Statucie nadanym Uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego nr 187/XXVIII/799 z dnia 9 czerwca 1999 r.. Statut został zmieniony w: 2006 r. Uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego nr 200/06 z 9 października 2006 r.; 2007 r. Uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego nr 125/07 z 10 września 2007 r.; 2008 Uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego nr 243/08 z dnia 17 listopada 2008 r.. Obecnie obowiązujący statut uchwalono Uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego nr 282/08 z dnia 22 grudnia 2008 r.
Biuro zostało utworzone na bazie pełnego połączenia wojewódzkich biur planowania przestrzennego w byłych miastach wojewódzkich. Obecnie struktura organizacyjna MBPR obejmuje Biuro w Warszawie oraz 5 Oddziałów Terenowych w:
- Ciechanowie,
- Ostrołęce,
- Płocku,
- Radomiu,
- Siedlcach.
Do statutowej działalności MBPR należy udział w realizacji zadań Samorządu Województwa Mazowieckiego w dziedzinie polityki regionalnej i zagospodarowania przestrzennego, w szczególności:
- Opracowywanie Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego (Uchwała Sejmiku Województwa Mazowieckiego nr 166/10 z dnia 11 października 2010 roku, Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym);
- Opracowywanie Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego (Uchwała Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2011 r. Nr 84/11, Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa art.11 ust.1, Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju art.14 ust.3);
- Opracowywanie Planu Zagospodarowania Przestrzennego Obszaru Metropolitalnego Warszawy (Uchwała Nr 145/04 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z 10 listopada 2004 roku, Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa);
- Sporządzanie studiów, analiz i raportów z zakresu rozwoju regionalnego i przestrzennego;
- Opracowywanie i realizowania projektów finansowanych ze środków Unii Europejskiej;
- Dokonywanie oceny strategicznej wniosków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013;
- Prowadzenie banku danych i monitoringu zagospodarowania przestrzeni oraz współdziałanie z Departamentem Geodezji i Kartografii Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w zakresie Mazowieckiego Systemu Informacji Przestrzennej (SIP);
- Współudział w opracowaniu projektów wojewódzkich programów rozwoju;
- Przygotowywanie opinii o programach zawierających zadania rządowe służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych;
- Wydawanie periodyku naukowego „MAZOWSZE Studia Regionalne”;
- Przygotowywanie wniosków, uzgodnień i opinii do projektów głównych dokumentów gminnych w zakresie planowania przestrzennego, tj.: planów zagospodarowania przestrzennego gmin oraz studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym);
- Przygotowywanie i wydawanie opinii, decyzji i postanowień w sprawach określonych w przepisach:
- o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
- prawa energetycznego,
- o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji dróg publicznych,
- prawa wodnego,
- o transporcie kolejowym,
- o specjalnych strefach ekonomicznych;
- Przygotowywanie opinii i stanowisk na potrzeby Samorządu Województwa;
- Obsługa Wojewódzkiej Komisji Urbanistyczno – Architektonicznej (WKU-A);
- Współpraca z organizacjami pozarządowymi, instytucjami naukowymi, szkołami wyższymi oraz stowarzyszeniami zawodowymi i samorządami terytorialnymi w zakresie polityki rozwoju Województwa.